بررسی اثر تغییرات قیمت جهانی غذا بر قیمت مواد غذایی در ایران |
کد مقاله : 1144-13CIAES (R1) |
نویسندگان |
ابراهیم جاودان *1، مهدی شعبان زاده خوشرودی2، شهیاد آبنار3 1عضو هیئت علمی (استادیار اقتصاد کشاورزی) 2استادیار اقتصاد کشاورزی، موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران 3دکتری اقتصاد کشاورزی و مدرس دانشگاه |
چکیده مقاله |
تغییرات قیمت جهانی غذا در دو دهه اخیر، همواره از موضوعات مهم پیش روی کشورهای مختلف به ویژه کشورهای واردکننده مواد غذایی بوده است. به ویژه اینکه آثار آن در کشورهای با سطح درآمد پایین نمود بیشتری پیدا کرده و در مطالعات متعددی مورد بررسی قرار گرفته است. ایران بخشی از مواد غذایی و همچنین بخشی از نهادههای موردنیاز برای تولیدمحصولات کشاورزی خود را از سایر کشورها وارد میکند. بنابراین، همواره در معرض شوکها و نوسانات بازار جهانی موادغذایی قراردارد. از سوی دیگر موادغذایی به دلیل سهم قابل توجه در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی، نقش چشمگیری در شکلگیری تورم کل در اقتصاد ایران دارند. از این رو بررسی ارتباط تغییرات قیمت جهانی با قیمتهای داخلی حائز اهمیت است؛ در این راستا، مطالعه حاضر به بررسی اثر تغییرات قیمت جهانی مواد غذایی بر قیمتهای داخلی آن پرداخته است. برای دستیابی به این هدف از دادههای فصلی دوره 1401-1385 و الگوی NARDL استفاده شده است. یافتههای این پژوهش نشان داد که واکنش شاخص قیمت مواد غذایی به تغییرات افزایشی و کاهشی قیمت جهانی غذا متفاوت است. بر این اساس، با افزایش یک درصدی در قیمت جهانی مواد غذایی، قیمت غذا در ایران، 58/0 درصد در بلندمدت افزایش مییابد. این در حالی است که کاهش قیمت جهانی غذا، اثر معنیداری بر قیمت مواد غذایی در ایران ندارد. علاوه بر این، متغیرهای نرخ ارز و حجم پول نیز اثر معنیداری بر قیمت مواد غذایی در ایران داشته و در بلندمدت منجر به افزایش قیمت مواد غذایی میشوند. با توجه به نتایج، باید استفاده از ابزارهای سیاست پولی با توجه به مقدار ضریب آن در مقایسه با نرخ ارز در اولویت قرار گیرد. همچنین تسریع در روند واردات کالاهای کشاورزی مورد نیاز میتواند به انتقال تغییرات نزولی قیمت جهانی مواد غذایی به قیمت داخلی و کاهش آن کمک کند. |
کلیدواژه ها |
قیمت داخلی، قیمت جهانی، مواد غذایی، الگوی خودتوضیح با وقفههای گسترده غیرخطی (NARDL)، ایران |
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |