| تجزیه و تحلیل شاخصهای تجاری محصول خرما به منظور بهره‌گیری از فرصت‌های صادراتی در بازار هدف |
| کد مقاله : 1191-13CIAES (R1) |
| نویسندگان |
|
مهدی کاظم نژاد *1، سیده زهره حسینی امین2، لیلا عزیزی3 1عضو هیات علمی و مشاور وزیر 2رئیس کمیته سیاست تجاری شورای قیمت گذاری 3معاون دبیرخانه شورای قیمت گذاری |
| چکیده مقاله |
| خرما یکی از محصولات استراتژیک صادراتی در کشور میباشد. زیربخش باغبانی یکی از مهم‌ترین زیربخشهای بخش کشاورزی است که از نظر مقدار و تنوع تولید و همچنین ارزش غذایی محصولات تولیدی و جایگاه صادراتی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بررسی وضعیت موجود صادرات خرما حاکی از نوسان در صادرات این محصول با اهمیت است. لذا شناخت و تحلیل شاخصهای تجاری مرتبط با این محصول با شناسایی بازار هدف مربوطه می‌تواند در سیاست گذاری توسعه صادرات از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. در این پژوهش به منظور تحلیل وضعیت صادرات خرما با استفاده از برخی شاخصهای تجاری شامل شاخص تمرکز، اندازه بازار، پتانسیل صادراتی و با بهره گیری از اطلاعات دوره زمانی 2022-2003 به تحلیل بازارهای هدف و وضعیت رقابتی یا متمرکز بودن این بازار و تعیین میزان پتانسیل صادراتی پرداخته شده است. نتایج محاسبات شاخصهای مذکور حاکی از این است شاخص تمرکز ایران با جهان در واردات خرما طی این دوره زمانی متغیر و دارای روند افزایشی بوده است به طوری که از 0.09 در سال 2003 به 0.12 در سال 2022 رسیده است بدین مفهوم که بازار متمرکزتر شده است. همچنین بررسی شاخص اندازه بازار نشانگر این است که پنج کشور عمده واردکننده خرما از ایران در سال 2022 میلادی هند، پاکستان، افغانستان، ترکیه و قزاقستان بوده اند که هند با سهم 24.5 درصدی از واردات ایران اولین کشور متقاضی خرمای ایران است. نتایج شاخص پتانسیل صادراتی نیز نشان می‌دهد ایران در سال 2022 دارای پتانسیل صادراتی به ارزش 453 میلیون دلار است که 44 درصد از آن محقق شده است. بر این اساس پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاری بخش صادرات خرما به گونه‌ای صورت پذیرد که با بهره‌گیری از ساز و کار تشویقی از جمله حذف پیمان‌سپاری ارزی، حداکثر استفاده از ظرفیت بالقوه باقی‌مانده ایران در بازارهای هدف عملیاتی شود. |
| کلیدواژه ها |
| خرما، شاخص تمرکز، شاخص اندازه بازار، پتانسیل صادراتی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |