;کشت مستقیم (خشکه کاری ) برنج ، راهکار مصرف بهینه آب : مطالعه موردی استان گلستان

کد مقاله : 1248-13CIAES (R1)

نویسندگان

نورمحمد آبیار *1، حسن علی بخشی2 1عضو هیئت علمی 2کارشناس ارشد

چکیده مقاله

در سال‌های اخیر با الگوگیری از تجارب جهانی، روش‌های نوین کشت برنج از جمله کشت مستقیم بذر یا خشکه‌کاری توسط محققان و کارشناسان برنج در مناطق مختلف جهان از جمله استان گلستان معرفی و توصیه شده است که می‌تواند یکی از راهکارهای برون‌رفت از بحران منابع آب و تخریب محیط زیست باشد. بدیهی است که هر گونه برنامه‌ریزی به منظور توسعه روش‌های نوین کشت برنج، نیازمند ارزیابی و مقایسه آثار اقتصادی، اجتماعی و فنی آنها با روش‌های کشت مرسوم است. تحقیق حاضر تلاشی در این راستا بود که با هدف ارزیابی و مقایسه اقتصادی و اجتماعی دو شیوه کشت مستقیم و مرسوم برنج در استان گلستان انجام گردید. نتایج نشان داد کشت مستقیم برنج در مزارع استان گلستان می‌تواند به ترتیب موجب صرفه‌جویی 44 ، 35 ، 7/25 و 4/31 درصدی مصرف نیروی کار، بذر، کودهای شیمیایی و آب شود. برتری شیوه کشت مستقیم در کاهش هزینه تولید، فزونی درآمد خالص(سود ناخالص) حدود 665000 تومان در هکتار را موجب شده است. بر اساس نتایج تحلیل بهره‌وری با تخصیص هر یک کیلوگرم کود و بذر، یک روز-نفر کار و یک متر مکعب آب در شیوه کشت مستقیم به‌ترتیب 3/18 ، 6/243 ، 8/77 و 57/0 کیلوگرم شلتوک و به شیوه مرسوم به‌ترتیب 1/16، 6/110 ، 4/57 و 45/0 کیلوگرم شلتوک تولید می‌شود. همچنین در کشت مستقیم ارزش محصول تولیدی منسوب به نهاده‌های کود، بذر، نیروی کار و آب به ترتیب 95684 ، 119200 ، 367800 و 5173 تومان و در شیوه مرسوم به ترتیب 74375 ، 511900 ، 261230 و 4647 تومان می‌باشد. این یافته‌ها بر بهره‌وری و کارایی افزون‌تر نهاده‌ها در کشت مستقیم برنج دلالت دارند.

کلیدواژه ها

برنج، کشت مستقیم(خشکه‌کاری)، بودجه‌بندی جزیی، مقایسه اقتصادی، بهره‌وری

وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی