اطلس ناهنجاری قیمت مواد غذایی در استان‌های ایران
کد مقاله : 1017-13CIAES (R1)
نویسندگان
مهدی شعبان زاده خوشرودی *1، ابراهیم جاودان2، محسن رفعتی3
1استادیار اقتصاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران
2عضو هیئت علمی (استادیار اقتصاد کشاورزی)
3استادیار اقتصاد کشاورزی
چکیده مقاله
در مطالعه حاضر به تحلیل منطقه‌ای ناهنجاری قیمت مواد غذایی در ایران پرداخته شده است. جهت رسیدن به این هدف ابتدا شاخص ماهانه ناهنجاری قیمت مواد غذایی (IFPA) برای گروه‌های کالایی و استان‌های مختلف برای دوره زمانی 1401-1397 محاسبه شد. در ادامه به منظور به دست آوردن درک بهتر از ناهنجاری قیمت در استان‌ها، دلیل تفاوت میان استان‌های مختلف، شناسایی استان‌های دارای رفتار مشابه و ترسیم اطلس ناهنجاری قیمت مواد غذایی استان‌های کشور از روش خوشه‌بندی K-means استفاده شد. نتایج نشان داد که طی سال‌های مورد مطالعه، بالاترین ناهنجاری قیمت مواد غذایی به ترتیب مربوط به استان‌های ایلام، قزوین، زنجان و مازندران بوده است. ضمن آن که استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی و آذربایجان شرقی نیز در دوره مذکور کمترین ناهنجاری قیمت مواد غذایی را داشته‌اند. در ادامه استان‌ها در 6 خوشه طبقه‌بندی شدند. در همه خوشه‌ها میان مخارج و ناهنجاری، ارتباط مستقیم وجود داشته و استان‌هایی که در آن‌ها مخارج واقعی برای خرید مواد غذایی و یا همان تقاضا برای مواد غذایی بالاتر بوده، ناهنجاری قیمت نیز بالاتر بوده است. میزان مخارج خانوار برای مواد غذایی در استان‌های واقع در خوشه اول شامل سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کرمان و هرمزگان نسبت به سایر استان‌ها پائین‌تر بوده است؛ از آن جا که این استان‌ها جزو استان‌های محروم کشور هستند، لذا خانوارها به علت سطح درآمد پائین، تقاضای مصرفی کمتری داشته و بنابراین ناهنجاری قیمت مواد غذایی در این استان‌ها نسبت به سایر استان‌ها پائین‌تر بوده است. در نقطه مقابل در استان-های واقع در خوشه‌ سوم شامل تهران، مازندران و البرز، مخارج واقعی خانوار برای مواد غذایی نسبت به سایر استان‌ها بالاتر بوده است.
کلیدواژه ها
ناهنجاری قیمت مواد غذایی، روش خوشه‌بندی K-means، مخارج خانوار، استان‌های ایران.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی