تحلیل هزینه سبد خوراکی و دخانی خانوارهای شهرنشین ایران با تاکید بر نابرابری غذایی
کد مقاله : 1045-13CIAES (R1)
نویسندگان
وحیده انصاری1، نیلوفر محمودی *2
1استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
2دانشجوی دکترا
چکیده مقاله
یکی از آثار زیانبار تورم، تشدید نابرابری است. نابرابری ابعاد مختلفی دارد که نابرابری غذایی یکی از آنهاست. با توجه به تورم فزاینده در گروه مواد خوراکی در سال های اخیر،بررسی نابرابری غذایی حائز اهمیت است. این مطالعه به تحلیل هزینه خوراکی‌ و دخانی خانوارهای شهرنشین به تفکیک دهک‌های هزینه پرداخته و نقش هر یک از گروه‌های مواد غذایی را در ایجاد نابرابری هزینه خوراک خانوار طی سال‌های 1401-1390 مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با استفاده از روش لرمن و ایتزاکی ضریب جینی هزینه خوراک خانوارها برای 25 گروه غذایی‌ و دخانیات تجزیه شده و با استفاده از معیارهای کشش ضریب جینی نسبت به هزینه و اثر نهایی، تاثیر تغییر هزینه هر یک از گروه‌ها بر نابرابری غذایی بررسی شده‌ است. بر‌اساس یافته‌های این مطالعه مخارج واقعی خوراک خانوار در دوره مذکور برای تمامی دهک‌ها روند نزولی داشته ‌است که بیانگر کوچک ‌شدن سفره خانوار در دوره مورد بررسی‌ است. مقایسه دهک‌ها از نظر سهم مخارج گروه‌های خوراکی در کل مخارج خوراکی ‌و دخانی خانوار شهری نشان می‌دهد که گروه‌های نان، آرد، رشته و ماکارونی، ‌سبزیجات، گوشت پرندگان، تخم پرندگان و فرآورده‌های شیر، حبوبات و روغن نباتی، قند و شکر و چای و دخانیات بالاترین سهم‌ را در مخارج سه دهک اول دارند. این درحالی است که گروه‌های گوشت دام، گوشت آبزیان، غلات، میوه، خشکبار، انواع شیر، شیرینی و مربا و عسل و غذای آماده سهم بیشتری در مخارج خوراک دهک دهم داشته‌اند. در میان گروه‌‌های هزینه، ‌نابرابری در گروه غذای آماده، چربی ‌و روغن حیوانی، خشکبار، گوشت دام‌ و آبزیان و برنج و غلات شدیدتر است. اما گروه‌های گوشت دام، برنج و غلات و انواع میوه نسبت به سایر گروه‌ها سهم بالاتری در نابرابری کل داشته‌اند.
کلیدواژه ها
تجزیه نابرابری، ضریب جینی، مخارج خوراکی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی