| گفتمان پایداری به منظور سازگاری با کم آبی در حوضه آبریز گاوخونی |
| کد مقاله : 1061-13CIAES (R2) |
| نویسندگان |
|
عارف سپهری *، حامد نجفی علمدارلو، سید حبیب الله موسوی دانشگاه تربیت مدرس |
| چکیده مقاله |
| حوضه آبریز گاوخونی به لحاظ اقلیمی از گذشته تاکنون با کمبود بارش و کمبود آب درگیر بوده است؛ به طوری‌که نزدیک به 90 درصد از نواحی آن با خشکسالی شدید و بسیار شدید مواجه می‌باشد. با این حال تا پیش از دو دهه اخیر رودخانه زاینده‌رود (رود اصلی این حوضه) از سراب تا پایاب جریان دائمی داشت. بنابراین وقوع پیامدهای کم آبی به ویژه فصلی شدن جریان رودخانه زاینده‌رود در چند دهه اخیر نشان می‌دهد که هرچند کاهش بارش‌ها و افزایش درجه حرارت در سال‌های اخیر در کاهش جریانات آبی در حوضه آبریز گاوخونی نقش داشته است ولی نمی‌تواند به عنوان تنها دلیل تشدید کم آبی، قلمداد شود. در چند دهه گذشته، دولت مداخلات گسترده‌ای را در این حوضه انجام داده است که اجرای پروژه‌های سازه‌ای با هدف افزایش جریان آب رودخانه (عرضه) از یک طرف و از طرف دیگر، ایجاد مصارف جدید در بخش‌های مختلف کشاورزی، شرب، صنعت و انتقال به خارج از حوضه گاوخونی (تقاضا) را شامل شده است. به طوری‌که با وجود اضافه شدن منابع الحاقی آب به آورد طبیعی رودخانه زاینده‌رود، تبدیل کمبود آب به خشکی‌های مستمر در جریان آبی رودخانه و تالاب گاوخونی مشاهده میشود که در تامین آب ذینفعان به ویژه کشاورزان حقابه‌دار ایجاد مشکل کرده و به دنبال آن مسائل گسترده اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی در این پهنه آبی را پدید آورده است. به این ترتیب می‌توان گفت که مسئله محوری در این حوضه، نه خشکسالی بلکه افزایش مصارف در نتیجه تصمیمات توسعه‌ای بوده است. از این رو، در این پژوهش گفتمان توسعه پایدار و راهبردهای معیشت پایدار با هدف مدیریت تقاضای آب مورد توجه واقع شده است. |
| کلیدواژه ها |
| توسعه پایدار، معیشت پایدار، معیشت جایگزین و مکمل |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |