تحلیل تطبیقی کشش‌های تقاضای واردات غلات با مصارف انسانی و دامی در ایران
کد مقاله : 1078-13CIAES (R1)
نویسندگان
سیده تینا مرتضوی نیا *1، علیرضا کرباسی2، سعید جلالیان3
1دانشجوی دکترا - دانشگاه فردوسی مشهد
2عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
3دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده مقاله
این مقاله با توجه به اهمیت غلات در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی و نهاده‌های دامی به بررسی تقاضای غلات وارداتی طی دوره زمانی 1402-1382، پرداخته است. داده‌های به‌کار رفته در پژوهش، از مرکز آمار و سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه شد. در این تحقیق توجه بر روی چهار غله عمده کشور یعنی گندم، ذرت، برنج و جو معطوف شده است که از لحاظ میزان واردات نیز در بین سایر غلات در مقام نخست قرار دارند. در این مطالعه با بهره‌گیری از مدل تابع تقاضای تقریباً ایده‌آل برای غلات وارداتی در ایران، سهم بودجه تخمین و کشش‌های قیمتی و درآمدی محاسبه شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد در برخی از سال‌ها واردات غلات نسبت به سال‌های قبل روند کاهشی داشته است، که این امر ناشی از توجه دولت به امر خودکفایی در تولید غلات و انجام تحقیقات در زمینه اصلاح بذر و روش‌های به‌زراعی و به‌نژادی و طرح‌های محوری تولید غلات صورت پذیرفته است. نتایج برآورد کشش‌ها نشان داد که کشش‌های خودقیمتی گندم، ذرت، برنج و جو دارای علامت مورد انتظار منفی می‌باشند. کشش متقاطع بین گندم با ذرت و برنج در طول دوره زمانی مورد نظر، همواره مثبت بوده و به عنوان یک کالای جانشین نقش ایفا می‌کنند. این نشان می‌دهد که با افزایش قیمت گندم می‌توان مصرف برنج را در خوراک انسان و مصرف ذرت را در جیره‌غذایی دام جانشین گندم کرد. از طرفی، کشش‌های متقاطع گروه برنج و جو در برخی سال‌ها منفی بوده، به‌طوری‌که افزایش قیمت برنج سبب کاهش سهم جو در مخارج کل کشور شده است، این به‌دلیل میزان سهم بودجه‌ای اختصاص یافته برای برنج در آن سال‌ها خواهد بود.
کلیدواژه ها
تقاضای تقریباً ایده‌آل، کشش، غلات وارداتی، ایران
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی