برآورد کارایی اقتصاد چرخشی مراحل سه‌گانه تولید، مصرف و ‏ضایعات مواد غذایی در ایران
کد مقاله : 1171-13CIAES (R1)
نویسندگان
مصطفی مردانی نجف آبادی *1، خدیجه کریمی2، عباس میرزایی3
1دانشیار اقتصاد کشاورزی
2دانشجوی کارشناسی ارشد
3استادیار اقتصاد کشاورزی
چکیده مقاله
در دهه‌های اخیر، مسائل زیست محیطی به یکی از چالش‌های اصلی جوامع جهانی تبدیل شده و توجه به توسعه ‏پایدار در حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی افزایش یافته است. کشاورزی، به عنوان یکی از مهم‌ترین ‏بخش‌های اقتصادی با نقش اساسی در تأمین غذا و امنیت غذایی، اهمیت ویژه‌ای در کارایی زیست محیطی دارد. ‏کارایی زیست محیطی در کشاورزی به معنای استفاده بهینه و پایدار از منابع طبیعی برای تولید محصولات ‏کشاورزی است که شامل کاهش مصرف منابع غیرقابل تجدید، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، حفظ تنوع ‏زیستی و کاهش آلودگی آب و خاک می‌باشد‎.‎‏ مطالعه حاضر به براوردکارایی چرخشی مراحل سه‌گانه تولید، ‏مصرف و ضایعات مواد غذایی در استان‌های کشور پرداخته است. این مطالعه در سال 1403 انجام شده و داده‌های ‏مربوط به سال‌های 1393 تا 1398 را مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش، از روش مدل‎ ‎ DEA ‎سه ‏مرحله‌ای چرخشی اصلاح شده پویا‎ ‎ ‎(MDTSCDEA) ‎برای ارزیابی کارایی استفاده شده است. نتایج نشان داد ‏که کارایی مراحل سه‌گانه تولید چهار استان تهران، خوزستان، خراسان جنوبی، ایلام و بوشهر در بالاترین سطح ‏خود یعنی مقدار یک قرار دارد. این استان‌ها به‌طور کامل کارا عمل کرده و از منابع به‌طور بهینه بهره‌برداری ‏نموده‌اند. میانگین کارایی محاسبه شده برای تمامی استان‌ها برابر با 67/0 بوده است، که نشان می‌دهد برخی ‏استان‌ها نیاز به بهبود عملکرد دارند‎.‎‏ یکی از مستعدترین استان‌ها برای بهبود کارایی چرخشی، استان گلستان است ‏که به ترتیب اولویت مراحل تولید، بازیافت و مصرف باید مورد توجه قرار گیرد. از این‌رو، پیشنهاد می‌گردد که ‏فعالیت‌های حکمرانی نیز در راستای نزدیک شدن به مرزکارا بر اساس این اولویت‌بندی، برنامه‌ریزی شود.‏
کلیدواژه ها
کارایی زیست‌محیطی، کشاورزی پایدار، اقتصادچرخشی، تولید مواد‌غذایی، ضایعات موادغذایی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر