بررسی تعامل ریسک و سودآوری در بهینه‌سازی الگوی کشت دشت دهگلان
کد مقاله : 1236-13CIAES (R1)
نویسندگان
مهسا قصابی1، محمود حاجی رحیمی *2، حامد قادرزاده3، راضیه شنگایی4
1دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه کردستان
2استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان
3دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه کردستان
4دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران
چکیده مقاله
وجود ریسک در فعالیت‌های کشاورزی واقعیتی انکارناپذیر است. لذا، نادیده گرفتن این عامل منجر به عدم تخصیص بهینه منابع در این بخش می‌شود. تئوری‌های مختلفی برای تصمیم‌گیری در مورد مدیریت مدل کشت محصولات، در شرایط وجود ریسک، وجود دارد. در این پژوهش الگوی کشت بهینه محصولات عمده زراعی دشت دهگلان براساس آمار و اطلاعات سال‌های زراعی 1393 تا 1402، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی خطی با هدف حداکثر‌سازی درآمد ناخالص کشاورزان این منطقه تعیین و سپس مدل برنامه‌ریزی خطی درجه دوم و مدل موتاد برآورد گردید. نتایج نشان داد که در صورت نادیده گرفتن عامل ریسک، الگوی کشت به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. در این شرایط، تمایل به سمت کشت محصولات با درآمد ناخالص بالاتر افزایش می‌یابد، حتی اگر این محصولات نیازمند مصرف آب بیشتری باشند. همچنین رابطه بین ریسک و درآمد ناخالص مزرعه در دو مدل ریسکی تخمین زده شد. پس از تخمین مدل‌های ریسکی و با استفاده از تغییر درآمد مورد انتظار، مدل‌های بهینه مختلف تحت شرایط ریسک‌های متفاوت تعیین گردید. با وارد کردن ریسک، سطح زیرکشت گندم و جو نسبت به حالت عدم توجه به ریسک افزایش یافت. به عبارت دیگر، وجود ریسک منجر به گرایش به سمت محصولات با نیاز آبی پایین‌تر ولی در عین حال کاهش درآمد ناخالص می‌شود.
کلیدواژه ها
الگوی کشت، ریسک، مدل برنامه‌ریزی خطی، مدل برنامه‌ریزی درجه دوم، مدل موتاد
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی