| اولویت بندی محرک ها و عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی و منابع طبیعی در استان مازندران |
| کد مقاله : 1260-13CIAES (R1) |
| نویسندگان |
|
حمید امیرنژاد *1، ساره حسینی2، محمد بهادری3 1گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری 2دکتری جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری 3گروه مهندسی اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران |
| چکیده مقاله |
| اراضی کشاورزی و منابع طبیعی سرمایه‌های ملی می‌باشند که برای ایجاد آنها سال‌های متمادی زمان، نیرو و سرمایه صرف شده است. اما امروزه سطح وسیعی از عرصه‌های منابع طبیعی و کشاورزی دستخوش تغییر و تخریب شده‌اند. استان مازندران از جمله استان‌های کشور است که در چند سال اخیر با روند رو به رشد تغییر کاربری اراضی کشاورزی و منابع طبیعی روبرو گردیده است. بنابراین، لازم است پژوهشهایی جهت شناسایی محرک‌های مؤثر بر تغییر کاربری در استان انجام و متناسب با آن راهکارهایی عملی ارائه شود. از این‌رو، هدف از مطالعه حاضر اولویتبندی محرکها و عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی و منابع طبیعی در استان مازندران است. بر اساس هدف این مطالعه، ابتدا محرکها و عوامل مؤثر در تغییر کاربری اراضی کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، با استفاده از روش دلفی و تکمیل 36 پرسشنامه توسط خبرگان شناسایی شد. پس از شناسایی محرکها و عوامل مذکور، با استفاده از روش تحلیل نسبت ارزیابی وزن دهی تدریجی (SWARA)، وزن آنها تعیین شد. جهت اولویتبندی آنها نیز از روشهای مجموع ساده وزنی (SAW)، ارزیابی نسبت جمعی (ARAS) و تکنیک ترجیحات بر اساس مشابهت به راه‌حل ایده آل (TOPSIS) استفاده شد. نتایج تکنیک TOPSIS بهعنوان بهترین مدل اولویتبندی بیانگر این است که محرک‌های قانونی، سیاستی؛ کالبدی، طبیعی و مصنوعی، فنی؛ اجتماعی؛ و اقتصادی به ترتیب مهم‌ترین محرک‌های تغییر کاربری اراضی کشاورزی و محرک‌های اقتصادی؛ قانونی- سیاستی؛ اجتماعی؛ کالبدی، طبیعی و مصنوعی، فنی به ترتیب مهم‌ترین محرک‌های تغییر کاربری منابع طبیعی استان مازندران می‌باشند. بر اساس نتایج به دست آمده، میتوان پیشنهادهایی نظیر اصلاح و بهروزرسانی قوانین ناکارآمد و تخصیص وزن مناسب به خدمات اکوسیستمی در تصمیمگیریها را در راستای کاهش تغییر کاربری اراضی ارائه نمود. |
| کلیدواژه ها |
| دلفی، تحلیل نسبت ارزیابی وزن دهی تدریجی،مجموع ساده وزنی، ارزیابی نسبت جمعی، تکنیک ترجیحات بر اساس مشابهت به راه‌حل ایده آل. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |